یکی از موانع اصلی در بهره‌گیری از ارزهای دیجیتال برای پرداخت‌ها، نوسانات شدید ارزش آن‌ها در بازار است که می‌تواند معاملات را با ناپایداری روبرو سازد. برای مقابله با این چالش، استیبل کوین‌ها ظهور کردند؛ دارایی‌های دیجیتالی که سرعت بالای تراکنش‌های رمزنگاری را با ثبات ارزش ارزهای فیات مانند دلار آمریکا ترکیب می‌کنند.
در میان استیبل کوین‌ها، تتر (USDT) که ارزش آن به پشتوانه ذخایر دلاری حفظ می‌شود، بیشترین اقبال را در میان فعالان بازار دارد. اما در سوی دیگر، استیبل کوین دای (DAI) با رویکردی نوین وارد عرصه شده است. دای به‌جای اتکا به دلار فیزیکی، از پشتوانه مجموعه‌ای از دارایی‌های دیجیتال بهره می‌برد و تلاش دارد تا پارادایم جدیدی در این حوزه ارائه دهد.
اینجاست که پرسش اساسی مطرح می‌شود: برای سرمایه‌گذاری و استفاده، دای گزینه بهتری است یا تتر؟ در ادامه این نوشتار، به بررسی دقیق این موضوع و مقایسه تتر و دای خواهیم پرداخت.
دای چیست؟
دای یک استیبل کوین مبتنی بر بلاکچین اتریوم است که فعالیت خود را در سال ۲۰۱۷ آغاز کرد. توسعه و مدیریت آن توسط سازمان خودگردان غیرمتمرکز میکر دائو (MakerDAO) صورت می‌گیرد.
آنچه دای را از بسیاری استیبل کوین‌های دیگر متمایز می‌کند، روش حفظ ارتباط ارزش آن با دلار آمریکاست. دای به‌جای داشتن ذخایر فیات، توسط مجموعه‌ای از دارایی‌های رمزنگاری‌شده وثیقه‌گذاری می‌شود. هرگاه واحد جدیدی از دای ایجاد می‌شود، مقداری از دارایی‌های دیجیتال به عنوان وثیقه در یک قرارداد هوشمند نگهداری می‌شوند.
این فرآیند شبیه به دریافت وام است؛ برای دریافت دای، لازم است حداقل ۱۵۰ درصد ارزش دای درخواستی را به صورت ارز دیجیتال دیگر به عنوان وثیقه قرار دهید. بسیاری از فعالان بازار برای اطمینان بیشتر و پوشش ریسک نوسانات شدید، معمولاً ۳۰۰ تا ۴۰۰ درصد ارزش دای را وثیقه‌گذاری می‌کنند. اگر میزان وثیقه از حد لازم کمتر شود، وثیقه برای پوشش وام به‌طور خودکار فروخته می‌شود.
مقاله مرتبط: استیبل کوین چیست؟ معرفی انواع استیبل کوین‌ها
تتر چیست؟
تتر (USDT) یکی از پیشکسوتان در حوزه استیبل کوین‌ها به شمار می‌رود. هدف اولیه از ایجاد آن، مشابه سایر استیبل کوین‌ها، مصون نگاه داشتن کاربران از نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال بود.
برخلاف دای، تتر بر اساس مدل پشتیبانی یک به یک با دلار آمریکا عمل می‌کند؛ به این معنی که برای هر واحد USDT در گردش، یک دلار آمریکا یا معادل آن در ذخایر شرکت وجود دارد. این پشتوانه امکان تبدیل آسان USDT به دلار را در هر زمان فراهم می‌آورد.
استیبل کوین USDT توسط شرکت تتر (Tether)، مستقر در هنگ کنگ، صادر می‌شود. مدیریت ذخایر این شرکت توسط کنسرسیومی از نهادهای مالی انجام می‌گیرد و برای تضمین شفافیت، این ذخایر به‌طور منظم توسط حسابرسان مستقل مورد بررسی قرار می‌گیرند.
مقایسه تتر و دای: ویژگی‌های کلیدی
در این بخش به بررسی خصوصیات اصلی هر یک از این دو استیبل کوین می‌پردازیم:
ویژگی‌های کلیدی دای (DAI)
- حاکمیت غیرمتمرکز: پروتکل میکر که زیربنای اکوسیستم دای است، توسط میکر دائو، یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) اداره می‌شود. دارندگان توکن بومی این دائو، یعنی MKR، امکان رأی‌گیری در مورد تغییرات و به‌روزرسانی‌های پروتکل را دارند.
- آزادی مالی در ایجاد: شما می‌توانید در هر زمانی که نیاز داشتید، دای ایجاد کنید (Mint). تا زمانی که شرایط لازم برای وثیقه‌گذاری را برآورده کنید، می‌توانید با قفل کردن دارایی‌های کریپتویی خود، دای قرض بگیرید. این قابلیت، ثبات را در کنار انعطاف‌پذیری ابزارهای مالی دیجیتال فراهم می‌کند.
- امکان کسب درآمد: سیستم نرخ پس‌انداز دای (DAI Savings Rate) به شما اجازه می‌دهد با سپرده‌گذاری و قفل کردن دای‌های خود در قراردادهای هوشمند مربوطه، پاداش کسب کنید. مشابه استیکینگ، سود به صورت دای و بر اساس نرخ جاری به سپرده شما اضافه می‌شود. این قابلیت هم درآمد غیرفعال ایجاد می‌کند و هم شما را در اکوسیستم پلتفرم درگیر می‌سازد.
ویژگی‌های کلیدی تتر (USDT)
- قدمت در بازار: تتر از سال ۲۰۱۴ در بازار حضور داشته و فرصت کافی برای اثبات عملکرد و پایداری خود را در طول زمان داشته است. این استیبل کوین سابقه‌ای طولانی در حفظ ارزش خود نزدیک به ۱ دلار دارد.
- قابلیت تبدیل بالا: از آنجایی که USDT با نسبت ۱ به ۱ توسط دلار آمریکا پشتیبانی می‌شود، تبدیل توکن‌های USDT به پول فیات بسیار آسان است. این ویژگی، استفاده از تتر را برای پذیرش پرداخت‌ها توسط کسب‌وکارها تسهیل می‌کند.
- کارمزدهای پایین: معمولاً برای انجام تراکنش‌ها با استفاده از USDT کارمزد شبکه پایینی دریافت می‌شود. تنها در زمان تبدیل ارزهای دیجیتال دیگر به USDT یا برداشت و تبدیل تتر به پول فیات، کارمزدهای جزئی اعمال می‌شود.
مقایسه تتر و دای: مزایا و معایب
مزایا و معایب دای (DAI)
| مزایا | معایب |
|---|---|
| دای ساختاری غیرمتمرکز دارد. | نوسانات شدید بازار کریپتو می‌تواند بر وضعیت وثیقه وام‌گیرندگان دای تأثیر بگذارد. |
| امکان کسب سود با سپرده‌گذاری دای در قراردادهای هوشمند وجود دارد. | ارزش بازار و حجم معاملات آن نسبت به تتر کمتر است. |
| دای نه تنها قابل خرید، بلکه از طریق پروتکل‌های غیرمتمرکز قابل تولید (Mint) است. | نیاز به وثیقه‌گذاری حداقل ۱۵۰ درصدی برای دریافت وام دای وجود دارد. |
مزایا و معایب تتر (USDT)
| مزایا | معایب |
|---|---|
| یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین استیبل کوین‌ها محسوب می‌شود. | توسط یک نهاد متمرکز (شرکت تتر) کنترل می‌شود و کاملاً غیرمتمرکز نیست. |
| تبدیل آن به پول فیات (دلار) بسیار ساده است. | شفافیت و نسبت ۱ به ۱ بودن ذخایر آن در گذشته چندین بار مورد بحث و تردید قرار گرفته است. |
| ارزش آن از زمان معرفی تاکنون همواره نزدیک به ۱ دلار آمریکا حفظ شده است. | برای دریافت مستقیم تتر از شرکت صادرکننده نیاز به انجام مراحل بانکی و احراز هویت است که جنبه ناشناس بودن را کاهش می‌دهد. |
مقایسه تتر و دای: امنیت
بحث امنیت یکی از جنبه‌های حیاتی در مقایسه استیبل کوین‌هاست.
امنیت دای (DAI) چگونه است؟
بازار ارزهای دیجیتال ذاتاً پرنوسان است. با اینکه در پلتفرم میکر دائو، بخش عمده وام‌ها با وثیقه‌گذاری بسیار بالاتر از حد نصاب (تا ۴۰۰ درصد) انجام می‌شود، اما برخی کاربران تنها حداقل ۱۵۰ درصد را وثیقه می‌گذارند. در شرایط نوسانات شدید قیمتی، این دسته از وام‌گیرندگان که وثیقه کمتری دارند، ممکن است با ریسک انحلال وثیقه روبرو شوند.
با این حال، نکته مهم این است که در مدل دای ریسک طرف مقابل (Counterparty Risk) یا ریسک اعتباری به معنای سنتی وجود ندارد؛ چرا که وام‌دهنده مستقیمی وجود ندارد و عدم توانایی بازپرداخت یک وام تأثیری بر وضعیت سایر کاربران شبکه نمی‌گذارد. دای تاکنون توانسته ارتباط (پگ) خود با دلار آمریکا را حفظ کند، هرچند در مقاطع محدودی نوسانات جزئی داشته است.
مقاله مرتبط: بهترین استیبل کوین برای ایرانیان 2025
امنیت تتر (USDT) چگونه است؟
تتر بزرگ‌ترین استیبل کوین از نظر حجم معاملات و ارزش بازار است و پذیرش گسترده‌ای در پلتفرم‌های مختلف دارد. اما از آنجایی که تتر به پشتوانه ذخایر فیات عمل می‌کند، ریسک‌های مرتبط با نهاد متمرکز صادرکننده (ریسک طرف مقابل و ریسک اعتباری) برای آن مطرح است.
با این حال، کارمزدهای پایین تراکنش در شبکه‌هایی که تتر بر روی آن‌ها منتشر شده، دسترسی آسان و سهولت تبدیل آن به دلار، از مزایای کاربردی تتر محسوب می‌شود.
مقایسه کلی تتر و دای
| ویژگی | دای (DAI) | تتر (USDT) |
|---|---|---|
| ارزش بازار (تقریبی) | ۵.۳۶ میلیارد دلار | ۱۴۲.۱۱ میلیارد دلار |
| قیمت فعلی (تقریبی) | ۰.۹۹۹ دلار | ۰.۹۹۹ دلار |
| حجم معاملات ۲۴ ساعته (تقریبی) | ۱۶۷.۱۹ میلیون دلار | ۶۹ میلیارد دلار |
| پشتوانه | وثیقه ارزهای دیجیتال | ذخایر فیات (دلار آمریکا و معادل آن) |
| بلاکچین‌های اصلی | اتریوم | بیش از ۱۰ شبکه (مانند اتریوم، ترون، سولانا، و…) |
| موارد استفاده رایج | معاملات، نقل و انتقالات، ذخیره ارزش در دیفای | برنامه‌های دیفای، معاملات، ذخیره ارزش، پرداخت |
توجه: ارقام ارزش بازار و حجم معاملات تقریبی و مربوط به زمان نگارش مقاله هستند و ممکن است تغییر کنند.
مقاله مرتبط: بهترین صرافی خرید تتر 1404
تتر یا دای: کدام گزینه برای کاربران ایرانی مناسب‌تر است؟
دای یک آلترناتیو جذاب نسبت به استیبل کوین‌های سنتی مبتنی بر پشتوانه فیات ارائه می‌دهد. با استفاده از دای، می‌توانید دارایی‌های رمزنگاری خود مانند اتر (ETH) را وثیقه قرار داده و بدون دغدغه نوسانات شدید، از یک استیبل کوین غیرمتمرکز استفاده کنید.
در مقابل، تتر با ارزش بازار بسیار بالاتر، همچنان پرکاربردترین استیبل کوین در فضای کریپتو محسوب می‌شود و این محبوبیت دلایل مشخصی دارد؛ تبدیل آسان تتر به دلار و شفافیت نسبی در حسابرسی ذخایر آن، اعتماد کاربران را جلب کرده است.
اگر از قبل دارایی‌هایی مانند اتریوم در اختیار دارید و به دنبال راهی برای معامله یا استفاده از ثبات در فضای دیفای هستید، دای به عنوان یک گزینه غیرمتمرکز و امن مطرح است. اما اگر سرعت، سهولت و کارمزد پایین در تراکنش‌ها اولویت شماست، تتر همچنان انتخاب اول بسیاری از معامله‌گران باقی می‌ماند.
در نهایت، انتخاب بین دای و تتر به استراتژی و نیازهای شما بستگی دارد: آیا آزادی و استقلال حاصل از تمرکززدایی را ترجیح می‌دهید یا راحتی، نقدشوندگی بالا و پذیرش گسترده‌تر؟
البته باید به نکته مهمی در خصوص کاربران ایرانی توجه داشت: تتر یک استیبل کوین متمرکز است. با توجه به تحریم‌ها و محدودیت‌هایی که کاربران ایرانی در دسترسی به خدمات پلتفرم‌های بین‌المللی (مانند برخی صرافی‌ها یا کیف پول‌ها) تجربه کرده‌اند، خطر بلوکه شدن دارایی‌ها، از جمله تتر، برای آن‌ها وجود دارد. در نتیجه، استفاده از گزینه‌های غیرمتمرکز مانند دای می‌تواند ریسک کمتری برای کاربران ایرانی به همراه داشته باشد.
جمع‌بندی
در این نوشتار، نگاهی مقایسه‌ای به دو استیبل کوین برجسته بازار، دای و تتر، داشتیم. دای با پرچم تمرکززدایی و پشتوانه رمزنگاری، و تتر با تکیه بر پشتوانه قدرتمند دلار آمریکا، هر دو نقش حیاتی در اکوسیستم کریپتو ایفا می‌کنند.
دای به شما امکان می‌دهد دارایی‌های دیجیتال خود را بدون وابستگی به نهادهای متمرکز مدیریت کنید و در اقتصاد غیرمتمرکز مشارکت داشته باشید. در مقابل، تتر با نقدشوندگی بسیار بالا و پذیرش گسترده، یک انتخاب ایده‌آل برای انجام تراکنش‌های سریع و مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شود.
استیبل کوین‌ها ستون فقرات بازارهای کریپتو و حوزه مالی غیرمتمرکز (DeFi) هستند. درک تفاوت‌ها و ویژگی‌های آن‌ها به شما کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کرده و از فرصت‌های دنیای مالی دیجیتال نهایت بهره را ببرید.
در نهایت، انتخاب میان این دو به اولویت‌های شخصی شما بازمی‌گردد: اگر به دنبال استقلال، تمرکززدایی و مشارکت در اکوسیستم‌های غیرمتمرکز هستید، دای می‌تواند گزینه مناسبی باشد. اما اگر سادگی استفاده، ثبات و دسترسی سریع به نقدینگی بالا برایتان اولویت دارد، تتر همچنان یک انتخاب قابل اعتماد به شمار می‌آید.
نظرات کاربران